Allergieën kunnen zich uiten in huidaandoeningen die voor kinderen zeer oncomfortabel kunnen zijn.
De belangrijkste huidaandoeningen zijn atopische dermatitis, contactdermatitis, urticaria (acuut en chronisch) en angio-oedeem.
Atopische dermatitis, beter bekend als eczeem, is een chronische ontstekingsziekte die 15 tot 30% van de kinderen treft (tegenover 2 tot 10% van de volwassenen). In ongeveer 45% van de gevallen begint de ziekte in de eerste zes levensmaanden. Bij 60% van de kinderen verdwijnt het eczeem tegen de adolescentie.
Symptomen zijn onder meer een droge huid, roodheid en soms zeer intense jeuk. Er kunnen korstjes en helder vocht ontstaan.
Bij jonge kinderen treft atopische dermatitis vooral de wangen en het gezicht, maar kan ook de romp en ledematen aantasten. Naarmate het kind ouder wordt, zal de huiduitslag zich vooral voordoen in de plooien van de ellebogen en knieën, en soms ook op de enkels, polsen, voeten en handen.
De oorzaak van atopische dermatitis is multifactorieel. Genetische afwijkingen zouden een defect in de structuur en functie van de huidbarrière veroorzaken en het immuunsysteem zou verantwoordelijk zijn voor de lokale ontstekingsreactie. Bovendien speelt blootstelling aan ongewenste omgevingsfactoren (irriterende stoffen zoals zeep, tabak, vervuiling, maar ook microben en voedselproteïnen) een rol in de ontwikkeling van deze ontstekingsziekte.
Symptomen zijn onder meer een droge huid, roodheid en soms zeer intense jeuk. Er kunnen korstjes en helder vocht ontstaan.
Atopische dermatitis is vaak het eerste probleem dat zich voordoet in wat de ‘atopische mars’ wordt genoemd, gevolgd door voedselallergieën, astma en allergische rhinitis.
Het is echter belangrijk om te vermelden dat atopische dermatitis niet door allergieën wordt veroorzaakt. Deze patiënten lopen echter wel een groter risico om allergieën en astma te ontwikkelen. Hun dermatitis kan ook verergeren wanneer ze worden blootgesteld aan allergenen waarvoor ze gevoelig zijn geworden.
Contactdermatitis is een huiduitslag in de vorm van roodheid met jeuk (soms zelfs met blaasjes) op de plaats waar de huid in contact is gekomen met een allergeen waarvoor de patiënt allergisch is, en dit na een periode van enkele uren tot enkele dagen.
Ongeveer 5 tot 10 % van de kinderen kan hier last van hebben. Veelvoorkomende allergenen zijn metalen (zoals nikkel), cosmetica en bepaalde chemicaliën in kleding. Het kan ook gaan om voedingsmiddelen (bijv. crèmes of zeep op basis van voedingsmiddelen).
Irritatieve dermatitis komt vaker voor en is niet van allergische oorsprong. Het gaat om een aantasting van de huid (roodheid, droogheid en soms kloven) die wordt veroorzaakt door stoffen die de huid irriteren, de beschermende lipidenlaag van de huidbarrière aantasten en een lokale ontstekingsreactie veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn vooral detergenten, luiers (luierdermatitis)...
Netelroos (van het Latijnse urtica = brandnetel) is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door verheven rode vlekken, vaak met een witachtig centrum, die …variëren in grootte en meestal jeuk veroorzaken. Een belangrijk kenmerk is dat deze vlekken plotseling verschijnen, binnen enkele uren verdwijnen zonder sporen of littekens achter te laten en steeds op andere plaatsen kunnen verschijnen. De warmte van een douche of bad of herhaaldelijk wrijven kunnen bijvoorbeeld de uitslag verergeren.
Netelroos kan acuut of chronisch zijn.
Acute netelroos komt vaak voor; ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt er op een bepaald moment in zijn leven mee te maken.
Het kan een allergische oorzaak hebben. Het treedt dan vaak op binnen 30 minuten na inname van of contact met het allergeen in kwestie (voedsel, medicijnen, insectenbeten, latex, enz.). Deze reactie kan op zichzelf staan of een van de tekenen zijn van een ernstigere allergische reactie.
Meestal is acute urticaria van ‘pseudo-allergische’ oorsprong. Het fysiopathologische mechanisme houdt dan geen verband met een allergische immuunreactie. Dit is het geval bij de inname van voedingsmiddelen die rijk zijn aan histamine of histamine vrijgeven (chocolade, tomaten, aardbeien...), bij infecties (virussen, atypische bacteriën...), bij ‘medicijnintolerantie’ (vaak bij kinderen, met name bij NSAID's en antibiotica) of bij stress...
Er is sprake van chronische urticaria wanneer deze langer dan 6 weken aanhoudt. Ongeveer 1,4% van de kinderen en adolescenten heeft hier last van. De oorzaak is niet allergisch, tenzij er sprake is van opstoten die gerelateerd zijn aan regelmatige blootstelling aan een allergeen.
Bij spontane chronische urticaria moet bij kinderen worden onderzocht of er sprake is van chronische infecties, vaak virale (mononucleosis...) of parasitaire, en bij adolescenten of er sprake is van een schildklierdysfunctie.
Bepaalde fysieke prikkels (koud water, warmte, zon, druk, trillingen en lichaamsbeweging) kunnen chronische induceerbare urticaria veroorzaken. Dermografie is hiervan een vorm hiervan.
Angio-oedeem verwijst naar een zwelling (oedeem) van de diepere lagen van de huid of slijmvliezen, voornamelijk in het gezicht (lippen en oogleden) en soms in de ledematen (handen, voeten, geslachtsdelen).
Het komt voor bij bijna 50% van de kinderen met urticaria. Bij kinderen treedt angio-oedeem meestal op bij allergie voor een voedingsmiddel, een geneesmiddel, een insectenbeet of latex.
Andere zeer ernstige huidaandoeningen met aantasting van de slijmvliezen (syndroom van Stevens-Johnson, syndroom van Lyell...) kunnen optreden bij ernstige allergische reacties, vaak in verband met medicijnen. Ze vereisen intensieve zorg. Gelukkig komen ze bij kinderen zeer zelden voor.
De meeste van deze huidreacties, al dan niet in verband met allergieën, hebben een aanzienlijke invloed op de levenskwaliteit van kinderen, soms vergelijkbaar met die van epilepsie of diabetes. Krabben leidt tot slaapstoornissen en beïnvloedt de dagelijkse activiteiten, met gevolgen voor het concentratievermogen en het leervermogen.
v
Het is belangrijk om te weten dat de aantasting van de huidbarrière, vooral bij atopische dermatitis in de acute ontstekingsfase, ervoor zorgt dat eiwitten uit voedsel in de huid kunnen doordringen. De patiënt kan dan gevoelig worden voor deze eiwitten en vervolgens mogelijk een voedselallergie ontwikkelen. Een goede behandeling van de huid van een patiënt met atopische dermatitis is een belangrijke stap in de primaire preventie van voedselallergieën!
De kinderarts kan adviseren om een dermatoloog en/of allergoloog te raadplegen, vooral wanneer de laesies terugkeren of niet reageren op de aanvankelijk goed toegepaste behandelingen.
Als er sprake is van een allergie, zullen maatregelen worden aanbevolen om de allergenen te vermijden en zullen meer specifieke behandelingen worden voorgesteld. In sommige ernstige gevallen moeten patiënten biologische therapieën krijgen via injecties, die duur maar gelukkig effectief zijn.
NL 
FR 